Rolnictwo stanowi fundament gospodarczy milionów mieszkańców krajów rozwijających się. Jednak drobni rolnicy borykają się z wieloma wyzwaniami – od ograniczonego dostępu do nowoczesnych technologii, przez zmienność warunków klimatycznych, aż po marginalizację na rynkach. W obliczu tych trudności, innowacyjne partnerstwa między rządami, instytucjami badawczymi, organizacjami pozarządowymi oraz sektorem prywatnym wprowadzają przełomowe zmiany. Analiza sukcesów z Azji Południowo-Wschodniej, Afryki i innych regionów pozwala wyodrębnić sprawdzone modele, łączące nowoczesne badania z efektywną współpracą, co przekłada się na wzrost wydajności, zrównoważony rozwój i większą sprawiedliwość społeczną. W dobie kryzysu klimatycznego i dynamicznego wzrostu populacji rozszerzanie takich partnerstw jest nie tylko korzystne, ale wręcz niezbędne. Inspiracje płynące z tych modeli mogą również stanowić impuls do modernizacji i zrównoważonego rozwoju rolnictwa w Polsce.

Azja Południowo-Wschodnia: Cyfrowe Narzędzia i Rewolucyjne Rozwiązania w Akwakulturze

Digital Green: Wzmacnianie Rolników dzięki Technologii Wideo

Projekt Digital Green, zapoczątkowany w Azji Południowej i rozwijany także w Afryce, umożliwia rolnikom zdobywanie wiedzy dzięki lokalnie dostosowanym materiałom wideo, tworzonym przez mieszkańców terenów wiejskich. Szkolenia z zakresu tworzenia filmów w rodzimych dialektach pozwalają na przekazywanie praktycznych wskazówek – od metod zwalczania szkodników, po efektywne systemy nawadniania.

Dlaczego to działa:

• Współtworzenie treści: Rolnicy aktywnie uczestniczą w przygotowywaniu materiałów, co buduje zaufanie i zapewnia adekwatność przekazu.
• Efektywność kosztowa: Proste, niskokosztowe rozwiązania (np. projektory zasilane bateryjnie) umożliwiają szerokie wdrożenie nawet w odległych regionach.
• Nauka wizualna: Przekaz obrazowy upraszcza przyswajanie złożonych technik, przezwyciężając bariery wynikające z niskiego poziomu piśmienności.

Rezultat: Inicjatywa dotarła do ponad 1,5 miliona rolników, z których wielu odnotowało wzrost plonów o 10–30%.

Rewolucja w Hodowli Krewetek w Wietnamie

Wietnam staje się przykładem rewolucji w akwakulturze, opartej na współpracy między badaczami, przedsiębiorstwami i decydentami politycznymi. Wprowadzane innowacje, takie jak szczepy krewetek odporne na choroby, ekologiczne pasze oraz systemy recyrkulacji wody, pozwalają zmniejszyć negatywny wpływ na środowisko przy jednoczesnym zwiększeniu wydajności produkcji.

Kluczowe czynniki sukcesu:

• Synergia badań i przemysłu: Instytucje badawcze, m.in. Uniwersytet Can Tho, współpracują z firmami przy pilotażowych wdrożeniach nowych rozwiązań.
• Minimalizacja ryzyka: Współfinansowanie przez sektor publiczny i prywatny przyspiesza adaptację nowoczesnych technologii.
• Globalna adaptacja: Model ten został z powodzeniem zastosowany również w Bangladeszu i Nigerii.

Efekt: W 2022 roku eksport krewetek z Wietnamu osiągnął wartość 4,2 miliarda dolarów, a straty spowodowane chorobami zmniejszyły się o 30%.

Afryka: Innowacje w Uprawie Manioku i Cyfrowe Platformy Rynkowe

Renesans Manioku w Afryce Zachodniej

Dzięki inicjatywom prowadzonym przez Międzynarodowy Instytut Rolnictwa Tropikalnego (IITA) w Nigerii i Ghanie, uprawa manioku przeżywa renesans. Wdrożenie odmian odpornych na suszę oraz wzmocnienie łańcuchów wartości pozwoliły ograniczyć straty po zbiorach, a spółdzielnie rolnicze zapewniły lepszy dostęp do rynków regionalnych.

Czynniki sukcesu:

• Odpowiednie odmiany: Odmiany takie jak TMS30572 wykazują wysoką odporność na szkodniki i przystosowują się do niskich opadów.
• Kompleksowe wsparcie: Doradztwo rolnicze oraz partnerstwa z przetwórcami umożliwiają dostęp do nowych rynków.
• Wzrost dochodów: W regionach objętych projektem plony wzrosły o 40%, co przełożyło się na 25% wzrost dochodów rolników.

Kenijski M-Farm: Przełamywanie Cyfrowych Barier

Platforma mobilna M-Farm łączy ponad 15 000 rolników z kupcami, dostarczając aktualne informacje o cenach i umożliwiając sprzedaż zbiorów na zasadach hurtowych. Eliminacja pośredników sprawia, że rolnicy zatrzymują nawet o 70% większą część uzyskanych przychodów.

Dlaczego to działa:

• Powszechność telefonów komórkowych: Aż 90% gospodarstw domowych w Kenii dysponuje telefonem, co sprzyja szybkiemu wdrażaniu rozwiązań cyfrowych.
• Dostęp do danych: Rolnicy mogą śledzić trendy rynkowe, dostosowując terminy siewów i zbiorów do aktualnego popytu.
• Wzmocnienie pozycji kobiet: 60% użytkowników M-Farm to kobiety, co przyczynia się do poprawy równowagi płci.

Globalne Modele: Spółdzielnie i Integracja Agroprzemysłowa

Biała Rewolucja Indii: Potęga Spółdzielni

Projekt Operation Flood przekształcił Indie w największego producenta mleka na świecie, opierając się na sieci 15 milionów rolników. Spółdzielnie, takie jak Amul, zrewolucjonizowały zbiór, przetwarzanie i dystrybucję mleka, gwarantując uczciwe ceny oraz reinwestycje w lokalnych społecznościach.

Kluczowe wnioski:

• Własność zbiorowa: Spółdzielnie zatrzymują zyski na poziomie lokalnym, finansując rozwój infrastruktury i edukację.
• Integracja technologiczna: Wdrożenie systemów kontroli jakości opartych na sztucznej inteligencji pozwoliło zredukować straty o 20%.

Innowacje w Uprawie Soi i Trzciny Cukrowej w Brazylii

Brazylijscy liderzy agrarprzemysłowi, współpracując z EMBRAPA – brazylijską agencją badawczą – wdrażają technologie przyjazne środowisku oraz metody rolnictwa precyzyjnego. Dzięki tym rozwiązaniom plony soi podwoiły się od 1990 roku, a etanol z trzciny cukrowej pokrywa obecnie 45% krajowego zapotrzebowania na paliwo.

Kluczowe czynniki sukcesu:

• Komercjalizacja badań: EMBRAPA corocznie przekazuje ponad 100 technologii firmom prywatnym.
• Zrównoważony rozwój: Polityka zerowej deforestacji w Amazonii w połączeniu z intensyfikacją upraw stanowi fundament skutecznej strategii.

Strategie Skalowania Sukcesu

1. Tworzenie Regionalnych Centrów Innowacji
   Zakładanie ośrodków, w których uczelnie, administracja i przedsiębiorstwa wspólnie opracowują rozwiązania dostosowane do specyfiki lokalnych ekosystemów (np. centra technologiczne wspierające startupy agritech).

3. Wspieranie Partnerstw Wielostronnych
   Wprowadzanie ulg podatkowych oraz grantów dla inicjatyw publiczno-prywatnych, podobnie jak dotacje dla platformy M-Farm w Kenii.

5. Rozbudowa Infrastruktury Cyfrowej
   Zapewnienie szerokopasmowego dostępu do internetu na obszarach wiejskich, co umożliwi replikację modeli takich jak Digital Green i M-Farm.

7. Dopasowanie Polityki do Innowacji
   Uproszczenie przepisów dotyczących upraw GMO czy stosowania dronów, wzorując się na rozwiązaniach wdrożonych we Wietnamie.

9. Priorytetowe Szkolenia Rolników
   Wdrożenie mobilnych akademii – na wzór aplikacji Kisan Rath w Indiach – umożliwiających ciągłe podnoszenie kwalifikacji i kompetencji.

Podsumowanie

Od wietnamskich farm krewetek po kenijskie platformy cyfrowe – partnerstwa oparte na współpracy zmieniają oblicze współczesnego rolnictwa. Pokazują one, że połączenie lokalnej wiedzy z globalnymi innowacjami pozwala pokonać systemowe bariery. Aby osiągnąć podobny efekt w Polsce, konieczne jest wdrażanie inkluzywnych polityk, inwestowanie w skalowalne technologie oraz budowanie ekosystemów, w których rolnicy, naukowcy i przedsiębiorstwa działają wspólnie na rzecz rozwoju. Przyszłość rolnictwa nie zależy od izolowanych działań, lecz od zbiorowej, elastycznej odporności, która może stać się fundamentem rozwoju polskiego sektora rolnego.

Mam nadzieję, że artykuł był inspirujący i dostarczył wartościowych spostrzeżeń. Jeśli tak, podziel się nim z przyjaciółmi i współpracownikami zainteresowanymi rolnictwem i agrobiznesem!

Pan Kosona Chriv

Założyciel grupy na LinkedIn «Agriculture, Livestock, Aquaculture, Agrifood, AgriTech and FoodTech»  https://www.linkedin.com/groups/6789045

Dyrektor ds. Sprzedaży i Marketingu Grupy 

Solina / Sahel Agri-Sol Group (Wybrzeże Kości Słoniowej, Senegal, Mali, Nigeria, Tanzania) 

https://sahelagrisol.com/pl

Dyrektor Operacyjny (COO) 

Deko Group (Nigeria, Kambodża) 

https://dekoholding.com

Starszy Doradca 

Adalidda (Indie, Kambodża)

https://adalidda.com/pl

Obserwuj mnie na 

BlueSky https://bsky.app/profile/kosona.bsky.social

LinkedIn https://www.linkedin.com/in/kosona